Scherptediepte met behulp van bokeh panorama

Foto’s met een beperkte scherptediepte worden doorgaans als mooier ervaren dan foto’s die van voor tot achter scherp zijn. De scherptediepte wordt ruwweg door 4 factoren beïnvloed: de sensorgrootte, de gebruikte brandpuntsafstand, het gebruikte diafragma, en de afstand tot je voorwerp. Om een beperkte scherptediepte te bereiken als je bijvoorbeeld een model op de foto wilt zetten, moet je dus dicht bij je model gaan staan om de foto te maken. Maar wat nou, als je dat helemaal niet wilt omdat je de scene om je model heen nou juist als kader wilt gebruiken? Meer afstand nemen van je model en een kortere brandpuntsafstand zullen direct zorgen voor een groter scherptediepte bereik. En dat is nu net wat je niet wilt. Je zult dan je toevlucht moeten nemen tot kunstgrepen. Softwarematig is het wel voor elkaar te krijgen dat een deel van de foto minder scherp wordt gemaakt, maar dit levert vaak een minder fraai resultaat op dan optisch (met lens, diafragma, etc) bereikt kan worden. Een andere manier is het combineren van een andere lens (langere brandpuntsafstand, grotere lensopening), met een softwarematige aanpassing achteraf. Kort gezegd maakt je meerdere foto’s (met een langere brandpuntsafstand en/of een grotere lensopening) die je achteraf met software (Lightroom, Photoshop of Autopano) als een panorama aan elkaar maakt. Panorama’s zijn bekend vanuit de landschapsfotografie, maar het soort panorama foto’s waar ik het hier over heb wordt wel een bokeh panorama genoemd. De methode is door Paul Brenizer beschreven (en geperfectioneerd) en wordt ook wel de Brenizer method genoemd.

Hieronder zie twee simpele foto’s ter verduidelijking. Beide foto’s zijn gemaakt met dezelfde fullframe camera, en bij beide is op de lobelia op het tafeltje scherpgesteld. De eerste foto is gemaakt met een 50 millimeter lens op f/1.8. Dat is een lichtsterke lens die een beperkt scherptedieptebereik levert. De tweede foto is gemaakt door bijna 50 foto’s met een 200 mm f/2.8 lens te maken en deze met behulp van de software weer aan elkaar te plakken. In de nabewerking zijn bij foto’s ongeveer hetzelfde nabewerkt, en is er ongeveer dezelfde uitsnede van gemaakt. De bokeh panorama foto vertoont nog minder scherptediepte dan de 50mm. Bewerkelijk, maar ideaal voor bijvoorbeeld een aantal foto’s van een bruiloft.

Nog even kort hoe de foto’s voor de bokeh panorama gemaakt zijn:

• Witbalans op bewolkt (gebruik bij voorkeur geen automatische witbalans, of sinchroniseer deze achteraf in de nabewerking)
• ISO handmatig (50)
• f/2.8
• sluitertijd 1/1600
• Scherpstellen op de lobelia (met af-on, of handmatig) en scherpstelling niet meer wijzigen bij het maken van de foto’s

Maak vervolgens meerdere foto’s (bijvoorbeeld 5 bij 5) met exact dezelfde instellingen (en voeg deze later softwarematig aaneen tot een bokeh panorama).

Tot slot:

De verschillen lijken op het eerste gezicht niet extreem groot. Toch zijn ze er wel degelijk. Dit is bijvoorbeeld te zien aan de attributen op de picknicktafel (achter het campingtafeltje) en ook aan de vingerhoedskruid in de schaduw onder de appelboom.

Om een vergelijkbare foto als de bokeh panorama te maken met één enkele lens, had een 42mm f/0.6 gebruikt moeten worden. En daar zie je direct het voordeel van deze methode: dergelijke lenzen bestaan gewoonweg niet (en wat ook maar in de buurt komt is onbetaalbaar). Ga je hier mee aan de slag en wil je ook kijken welke lens equivalent is voor het bereikte resultaat, kijk dan hier.