Autofocus problemen, zoeken, controleren en oplossen.
Het gebeurt niet vaak, maar als het dan gebeurt schrik je vaak toch even: de autofocus van je camera functioneert niet meer. Gelukkig hoeft het niet altijd zo te zijn dat er iets stuk is, alhoewel dat best mogelijk is. Met onderstaande stappenplan kan je controleren of er in de instellingen iets veranderd is waardoor de autofocus niet meer functioneert, of dat er mogelijk toch iets met je camera of lens aan de hand is.
Staat de camera wel op AF?
Je zal echt niet de eerste zijn waarbij de schakelaar op de camera, of de menukeuze (afhankelijk van je cameramerk en -type) op handmatig scherpstellen staat. Vooral als dit met een schakelaar gebeurt, is de kans vrij groot dat je dat wel eens overkomt. Dit kan al gebeuren bij het in een tas stoppen (of er juist weer uithalen) van de camera. Controleer dit en pas het eventueel aan.
Staat de lens wel op AF?
Hetzelfde geldt voor je objectief. Veel objectieven hebben een schakelaar om de lens ven de autofocusstand af te halen. Ook deze schakelaar kan (onbedoeld) van de AF (autofocus) stand zijn afgehaald. Controleer ook dit en zet de schakelaar in AF.
Is handmatig scherpstellen met de lens wel mogelijk?
Als dit niet het geval is, duidt dat op een (ernstig) probleem aan het objectief. Dit kan bijvoorbeeld zijn ontstaan door een val, of een stoot tegen het objectief. Het is mijzelf al eens overkomen. In sommige gevallen is het scherpstelbereik ineens verschoven waardoor een objectief bijvoorbeeld niet meer scherpstelt tussen 1 meter en oneindig, maar tussen 30 centimeter en 10 meter. Ook dit duidt op een (ernstig) probleem van het objectief
Werkt scherpstellen met Liveview wel?
Dit is niet op alle camera’s mogelijk maar als je camera liveview ondersteunt, dan is het verstandig om te controleren of de camera wel kan autofocussen met behulp van Liveview. Als dat wel werkt, maar “gewoon autofocussen” niet, dan is er waarschijnlijk iets met de autofocussensor aan de hand.
Werkt autofocus wel met een ander objectief?
Als je de luxe hebt om de body met een ander objectief te testen, dan is dit een logische stap. Werkt autofocus wel op de ene lens, maar niet op de andere lens, dan zit het probleem zonder twijfel in het objectief dat niet meer kan autofocussen. Bedenk daarbij dat er objectieven zijn met, en zonder ingebouwde scherpstelmotor. Het zou in theorie (en wellicht ook in de praktijk) zelfs zo kunnen zijn dat lenzen met ingebouwde scherpstelmotor niet autofocussen en lenzen zonder ingebouwde scherpstelmotor wel. Dit duidt dan waarschijnlijk op niet goed werkende contacten. Omgekeerd kan ook. Dat duidt dan mogelijk op een defecte scherpstelmotor in de body.
Functioneert de ontspanknop (ook) nog wel als autofocusknop?
Standaard functioneert de ontspanknop ook als autofocusknop. Door de knop half in te drukken gaat de camera autofocussen en de belichting meten. Door de knop nog verder in te drukken maak je de foto. Dit is niet altijd even handig. Ervaren fotografen kiezen er dan ook vaak bewust voor om een andere knop op de camera aan te wijzen (te herprogrammeren) om de autofocusfunctie over te nemen. Door die knop (meestal de AE-L/AF-L of een dedicated AF-ON knop) in te drukken, wordt autofocus in werking gesteld, en niet meer door de ontspanknop in te drukken. Als je camera deze mogelijkheid ondersteunt, controleer dan of je camera wel automatisch scherpstelt door de AE-L/AF-L of de AF-ON knop in te drukken. Is dat het geval, dan werkt autofocus dus gewoon, maar op een andere manier dan je dacht en op een andere manier dan je gewend was. Via de menu’s van je camera kan je die instelling ook weer op de standaardwaarde zetten waardoor de ontspanknop (ook) weer als autofocusknop zal functioneren.
Oplossingen
Mocht je na het doorlopen van bovenstaande stappen nog steeds niet kunnen autofocussen, dan kan dat op een probleem wijzen. Gelukkig hoeven niet alle problemen even ernstig te zijn. Mogelijke problemen en oplossingen kunnen zijn:
Verouderde firmware
Sommige berichten op internet noemen verouderde firmware als mogelijke oorzaak. Controleer op de website van je fabrikant of de firmware up-to-date is en update deze zonodig. Persoonlijk verwacht ik niet al te veel van deze oplossing, maar het is een redelijk eenvoudige stap die zeker de kleine moeite van het proberen waard is. Een waarschuwing is echter wel op zijn plaats: als het probleem zich voorheen niet voordeed maar nu wel, pas dan op met het installeren van nieuwe firmware, en al helemaal als je third-party objectieven (met name van Tamron en Sigma) gebruikt. Deze objectieven beschikken in sommige gevallen over eigen firmware. Je loopt dan het risico dat de (nieuwe) firmware van je camera niet goed meer communiceert met (de firmware van) je lens. Het is dan ook mogelijk dat je in dat geval zelfs de lens naar de importeur moet sturen om de firmware van de lens te laten updaten. “If it ain’t broken, don’t fix it!” is mijn devies dan ook als het om firmwareupdates gaat om autofocusproblemen op proberen te lossen.
Vuile contacten
Camerabody’s met verwisselbare objectieven communiceren met die objectieven via contacten op de body (in het huis waar het objectief in is bevestigd) en contacten op het objectief. Die contacten kunnen “vies” worden waardoor de informatie tussen camera en objectief niet meer goed uitgewisseld kan worden. Maak die contacten schoon met een zacht doekje (of wattenstaafje) met wat alcohol. Pas vooral bij het schoonmaken van de contacten op de body er goed op dat er niets (stof, vuil, alcohol) in de body valt. Dat zou de problemen alleen maar kunnen verergeren en ook andere problemen (stof en vuil op de spiegel of sensor) kunnen veroorzaken.
Stof of vuil op de autofocussensor
Werkt autofocus op de “normale” manier niet, maar wel met behulp van Liveview, dan kan dat wijzen op stof of vuil op de autofocus sensor. Dit probleem treedt eigenlijk alleen maar op bij digitale spiegelreflexcamera’s. Veel mensen weten niet dat er naast de normale sensor (die uiteindelijk verantwoordelijk is voor de registratie van de foto) nog een sensor in de camera zit: de autofocussensor. Deze sensor bevindt zich op een totaal andere plaats in de camerabody, namelijk onderin. De sensor die de foto registreert bevindt zich achterin de body. De autofocussensor is misschien nog wel vatbaarder voor vuil en stof dan de normale sensor. De normale sensor wordt alleen blootgesteld aan stof tijdens het maken van de foto. De autofocussensor wordt in feite continu blootgesteld aan stof dat zich al in de body bevindt. Daardoor kan het zijn dat er dusdanig veel stof op de autofocussensor is gekomen dat autofocussen niet meer lukt. Doordat bij Liveview geen gebruik gemaakt wordt van de autofocussensor maar van de “normale” sensor, kan het wel kunnen scherpstellen bij liveview duiden op een probleem met de autofocussensor. Stof op de autofocussensor is door iemand die weet wat hij doet doorgaans eenvoudig te verwijderen. Hardnekkiger vuil zal wat lastiger worden.
Defecte autofocussensor
Dit probleem zal waarschijnlijk alleen definitief kunnen worden vastgesteld door een vakkundige camerareparateur. Maar als blijkt dat dit inderdaad het geval is, is de enige oplossing om weer normaal te kunnen autofocussen de autofocussensor te laten vervangen. Als alternatief kan je er voor kiezen om handmatig te blijven scherpstellen, en/of Liveview te gebruiken. Dat is beide overigens niet altijd even ideaal. Maar je zou het kunnen doen als je vindt dat de reparatiekosten te hoog zijn, en je liever op zoek gaat naar een andere body.
Defecte autofocusmotor in de lens
Uiteindelijk kan de conclusie zijn dat de scherpstelmotor in de lens defect is. Vooral bij duurdere objectieven kan het nog de moeite lonen die motor te laten vervangen. Een algemeen zinnig advies is hierover niet te geven. Je kan er ook voor kiezen de lens als manual focus lens te blijven gebruiken.
Defecte autofocusmotor in de body
Mocht de conclusie zijn dat de autofocusmotor in de body (niet op alle cameramerken en -type’s aanwezig) defect is, dan is te overwegen die motor te laten vervangen. Eventueel kan je er voor kiezen alleen nog maar lenzen te gebruiken met ingebouwde scherpstelmotor en/of de lenzen zonder zo’n motor te gebruiken als manual focus lens.
De lens stelt ook handmatig niet meer scherp
Dit is alleen door een reparatie aan het objectief te verhelpen. Vraag in dat geval om een prijsopgave vooraf en beslis dan of jij het de moeite waard vindt het objectief te laten repareren. Sommige reparateurs rekenen geen onderzoekkosten als je besluit afstand te doen van het objectief. In zo’n geval kan de reparateur de (schaarse) nog bruikbare onderdelen wellicht nog hergebruiken voor situaties dat nieuwe onderdelen niet meer leverbaar zijn.
Hallo
Goed stuk .Mijn nikon 70-200mm deed het opeens niet meer.Door deze site ging ik kijken of autofocus het handmatig nog wel deed en dat lukte dus wel.Maar na paar keer draaien aan de autofocus ring deed autofocus het opeens weer..Enig idee hoe dit kan? Misschien in de lens vuil? Ben niet zo snel vd reperateurs gezien de prijzen..Tnx voor de tips weer wat geleerd
Dankjewel Luuk!
Ik durf het niet te zeggen, ik heb een (ouder type) 80-200 die zelf geen ingebouwde scherpstelmotor heeft. Eigenlijk zijn de meeste lenzen die ik heb nog van het oudere AF-D type. Alleen mijn groothoek zoom en mijn 85mm zijn AF-S lenzen met ingebouwde scherpstelmotor.
Toch klinkt het als een slecht contactje ergens. Dat zou in de lens kunnen zitten, wat (voor mij in ieder geval) betekent dat alleen een reparateur er iets aan zou kunnen doen. Maar mijn eerste poging zou zijn de contacten op de mount van de lens goed te reinigen, en de contacten op de body. Het klinkt bij mij een beetje alsof je door het draaien aan de lens, de contacten tussen lens en body (zonder daar erg in te hebben) iets verdraaid waardoor ze weer goed contact maken. Maar of dat echt gaat helpen, durf ik niet te zeggen. Aangezien het eenvoudig zelf te doen is, is het zeker de moeite van het proberen waard.
Succes!
Ruud.
Wat kost dat ongeveer om te repareren. Bij mij werkt alleen live-view nog. scherpstellen zonder live-view ook wel maar geen groen licht om af te drukken en ik zie erge ruis door de zoeker.
Als je het reinigen van de autofocusmodule bedoelt, zal dat niet al te veel zijn. Met een balgje is dat redelijk eenvoudig zelf te doen (geen perslucht of andere attributen gebruiken!). Als de module vervangen moet worden, kan ik er niet veel over zeggen. Dat zal per merk (en type) heel anders kunnen zijn. Treedt het op bij meerdere (alle?) lenzen, dan ligt het probleem waarschijnlijk bij de camera. Is het maar bij één enkele lens, dan zit het waarschijnlijk in de lens, er van uitgaand dat je de contactjes op de lens en de camera al eens goed gereinigd hebt. En als het echt aan de lens ligt, dan is dat ook per merk/model heel verschillend.
Helder verhaal. Maar kan er mij iemand uitleggen hoe ik de sensor van de lens moet schoonmaken? Hij blijft een tijdje zoeken en stelt uiteindelijk wel scherp maar dan is het moment al voorbij. Voor een snelle foto kan ik die Nikon lens dus niet gebruiken. Elke andere lens lukt wel dus het ligt niet aan de body.
Dank voor je reactie. Het is op afstand voor mij niet te zeggen wat de oorzaak daarvan is. Er kunnen een paar dingen aan de hand zijn. De lens zelf heeft geen sensor. Als je op de “normale” wijze autofocust (dus niet door liveview te gebruiken), wordt de autofocus module gebruikt die onder in het camerahuis ligt. Die zie je pas, als de spiegel omhoog geklapt is. Je kan die module (ook wel sensor genoemd, maar dan ontstaat snel verwarring met de sensor die het beeld produceert) het beste schoonblazen met een balgje. Om dat te doen moet je er dus voor zorgen dat de spiegel omhoog staat, via een onderhoudsstand. En die is ahankelijk van je camera. De manier waarop ik dat doe is altijd met de camera op een statief gemonteerd, met de lensopening naar beneden. Zodoende zal losgeblazen stof niet het camerahuis ingeblazen worden, om zich vervolgens aan de “normale” sensor te hechten.
Maar zoals gezegd heeft de lens zelf geen sensor. Als het maar bij één lens voorkomt, en niet bij de anderen, zou dat nog kunnen komen doordat de andere lenzen lichtsterker zijn. Autofocussen gaat altijd met volledig geopende lenzen, en hoe meer licht een lens doorlaat, hoe makkelijker de camera zal kunnen scherpstellen. Gaat het bij de problematische lens om een afs (of af-p) type, dan is het allicht de moeite waard de contactjes eens goed te reinigen. Datzelfde geldt ook voor af-d type lenzen (zonder ingebouwde scherpstelmotor). Af-d type lenzen focussen doorgaans iets langzamer (en meestal ook wel wat rumoeriger),maar ik heb zelf niet de ervaring dat ze vaker voor autofocusproblemen zorgen. In het ergste geval is er in de lens zelf iets niet in orde.
Dag Jeanneke,
Mijn antwoord nog eens teruglezend, realiseer ik me dat ik niet eens aan je gevraagd heb wat voor body je precies gebruikt, en bij welke lens het probleem optreedt. Ik heb recent een blogbericht geschreven over gemelde autofocusproblemen met Tamron en Sigma 150-600mm lenzen op o.a. de D3x00, D5x00, D7000, en nog wat oudere camera’s. Het gaat daarbij niet eens om de Tamron of Sigma lenzen, maar wel om de grootste lensopening die die lenzen bieden op 600mm: f/6.3. Treden de problemen bij jouw camera/lenscombinatie ook op bij een lens die f/6.3 als grootste lensopening biedt op de langste brandpuntsafstand, dan zou ik daar de verklaring in zoeken. Lees dit bericht voor meer informatie.
Sorry voor het lange wachten 😉
Een vriendin van mij heeft een Nikon D50 waar in het menu niet kan worden ingesteld welke AF ze wil gebruiken. Dit balkje slaat de camera over als je erop wil komen staan. Hij staat nu op AF-A, maar de camera stelt niet scherp als je de ontspanknop half indrukt (maakt ook geen geluid). Wel kan ze met de portretlens foto’s maken, maar dit lukt met de standaardlens al niet. Wat zou hier het probleem kunnen zijn en hoe lessen we dit op?
Dag Joy,
Mijn eerste ingeving is dat de schakelaar van de standaardlens op manueel staat. Als dat niet zo is, even verder lezen 😉
De keuze AF-A/AF-S/AF-C kan op een D50 alleen gemaakt worden als de P, S, A of M-stand geselecteerd is. Gebruikt je vriendin wellicht een themaprogramma?
Of autofocus werkt, valt eigenlijk het makkelijkst te controleren met de lensdop op de lens. Ik ga er even van uit dat er geen Back Button Focus (of AF-On) is ingesteld. Dan zou autofocus inderdaad moeten gaan werken door de ontspanknop half in te drukken. Met de lensdop op de lens, zal je zien (en horen) dat de lens probeert scherp te stellen van oneindig, tot de kortste scherpstelafstand, en weer terug. Functioneert dat niet, en met een andere lens wel, dan verwacht ik dat het aan de lenscontacten (of een probleem in de lens zelf) kan liggen. Zekerheid daarover kan ik van hieruit niet geven. Ik ben er gemakshalve wel even vanuit gegaan dat beide lenzen van het AF-S type zijn, met een eigen ingebouwde scherpstelmotor. Als met de portretlens op de camera wél gekozen kan worden tussen AF-A/AF-C/AF-S, dan duidt dat op een communicatieprobleem tussen de camera en de lens.
Hallo,
Als ik met mijn Nikon D7100 meerdere foto’s snel achter elkaar wil maken (bijvoorbeeld van een vogel), dan houdt die er even later mee op. Dan kan ik klikken op het knopje wat ik wil, maar hij maakt geen foto meer. Heeft iemand enig idee wat ik hieraan kan doen?
Dat kan meerdere oorzaken hebben. De buffer kan vol zijn, maar normaal gesproken kan je dan nog wel blijven fotograferen, maar zal het langzamer verlopen. Hoe groot je buffer is, is te zien in het top-LCD display. Staat daar r12, dan is de buffer 12 foto’s groot (r=remaining). Als je met continu hoog fotografeert, zal je zien dat tijdens het snel achter elkaar fotograferen dat getal afneemt. Sommige modellen tonen de buffer ook in de zoeker. Een andere mogelijkheid, is dat je in het menu “Persoonlijke instellingen” onder a: Autofocus, a1: Selectie AF-C-prioriteit de instelling “Scherpstelling” hebt gekozen. Dan zal de camera niet afdrukken tenzij is scherpgesteld. En juist bij bewegende onderwerpen zou dat wel eens het geval kunnen zijn. (zelfde geldt voor a2, maar in dit scenario is het niet echt aannemelijk dat je voor AF-S hebt gekozen).
Hallo Ruud,
Ik heb een Canon 750D die wel scherp stelt in liveview, maar in de normale mode geheel niet, hij berekend dan een sluitertijd van 30″.
Ik denk dat de autofocussensor defect is. Wat zouden de kosten bedragen voor het vervangen hiervan?
Oei, sorry. De reactie was aan mijn aandacht ontschoten. Over kosten durf ik niets te zeggen. Maar of het aan de autofocussensor/module ligt, waag kan ik ook niet helemaal zeggen.In principe gaat de lichtmeting op een andere wijze.