Vandaag heb ik weer een nieuwe (gebruikte) lens aan mijn collectie toegevoegd. Het gaat om de Nikon Micro-NIKKOR 55mm 1:2.8. Dit omdat ik daar erg veel zeer lovende recensies van gelezen over. Niet alleen van Ken Rockwell, maar ook van bijvoorbeeld The Angry Photographer. Beiden niet onomstreden, maar beiden weten naar mijn mening dusdanig veel van Nikon objectieven af, dat als zij beiden zo te spreken zijn over een objectief, je bijna geen miskleun kan doen.

Zoals je op de site van Ken Rockwell kan zien en lezen, is het een ouder ontwerp, en een lens die al sinds 1979 geproduceerd werd. 1979?! Ja, je leest het goed. Dat ontwerp is op het moment dat ik dit schrijf dus al bijna 40 jaar oud. Maar nu komt het bijzondere: de lens wordt zelfs vandaag de dag nog geproduceerd! En dat kan natuurlijk niet zonder reden.

De reden is heel eenvoudig: dit is een fantastische lens, voor een spotprijs. De huidige nieuwprijs is €499. Voor de meeste mensen is dat misschien wel een reden om de lens links te laten liggen. Wie koopt er nu een lens die niet eens kan autofocussen? Zelfs niet op een body met ingebouwde scherpstelmotor. Welnu: ik. Niet dat al mijn lenzen handmatig scherp moeten stellen. Ik bezit naast deze 55mm lens op dit moment nog een viertal andere handmatig focus lenzen, waaronder een nog oudere 24mm f/2.8 (zie hiervoor de opmerking onderaan dit bericht, review volgt). Het merendeel van mijn lenzen is “gewoon” autofocus.

goed

Wat maakt deze 55mm lens zo bijzonder? Naar mijn smaak zijn dat vier dingen: ten eerste is de lens zelfs bij volledige lensopening echt superscherp van hoek tot hoek. De ultieme manier om dat te testen is een stenen muur. Toegegeven, het levert niet de boeiendste foto’s op, maar het is wel een manier om een scherpstelvlak voor de hele foto te creëren. Op de foto’s is te zien dat de scherpte zowel in het centrum (waar deze lens echt griezelig scherp is) amper verschilt van de scherpte in de hoeken. En ja, ik ben van mening dat “corner sharpness” voor mij eigenlijk totaal niet belangrijk is omdat ik de onderwerpen die ik fotografeer nooit in de uiterste hoek van een foto heb staan. Bovendien fotografeer ik alleen stenen muren (of mijn eigen boekenkast) als ik een objectief wil testen. Maar (nogmaals) ja, ik weet ook dat als je dan een plat vlak (denk aan een schilderij) wilt fotograferen, het erg vervelend is als de hoeken minder scherp zijn.

De tweede reden dat deze lens niet snel uit mijn collectie zal verdwijnen is dat er amper vervorming optreedt. Als een lijn op de stenenfoto’s al niet recht loopt, weid ik dat meer aan de manier waarop ik de camera vasthield, dan aan de lens.

En de derde belangrijke reden is voor mij de schitterende bokeh die de lens produceert, zoals is te zien op de foto van het speeltje van mijn kleindochter.

Diezelfde foto van het speeltje laat misschien wel het allergrootste pluspunt van dit objectief zien: de kleurweergave en het contrast is spectaculair. Bedenk dat helemaal niets aan de foto is gewijzigd. Geen enkele Lightroom slider is van zijn positie verschoven.

Naast deze redenen zijn er nog een aantal (voor mij) wat minder belangrijke pluspunten: de lens is compact, en licht. De bouwkwaliteit is heel erg goed.

minder goed (?)

Is het dan allemaal hosanna en waarom heeft niet iedere Nikon DSLR eigenaar zo’n lens? Nou nee. Het is weliswaar een macrolens (Nikon noemt dat overigens “micro”), maar voor echt macro-werk vind ik de brandpuntsafstand aan de korte kant. Maar het kan wel degelijk! Op de kortste scherpstelafstand (zo’n 23 centimeter, gemeten tot de sensor in de camera) geeft de lens ook stupide scherpe foto’s maar de vergroting blijft steken op 50%. Voor het fotograferen van bijvoorbeeld levende insecten betekent dat, dat je erg dichtbij moet komen. Daardoor is de kans dat het insect wegvliegt erg groot.

Zoals op foto van de hele muur te zien is, heeft de lens wel wat last van vignettering. Een stap (of twee) dichtknijpen doet daar wonderen. Maar als je op f/2.8 wilt (of moet) schieten, kan dat. In Lightroom is dat namelijk redelijk eenvoudig te corrigeren. Helaas is er geen lenscorrectie profiel beschikbaar, maar zoals gezegd is dit handmatig redelijk eenvoudig op te lossen.

Ook snap ik dat niet iedereen zit te wachten op een manual focus lens. Voor sport is dit een verre van ideale lens. Voor portretten (om maar eens wat te noemen) is dat een heel ander verhaal. Het type objectief (een zogenaamde AI-S) zal daarnaast misschien niet goed op iedere Nikon DSLR “meteren”. Het is een objectief zonder CPU. Of de lens dan ook bruikbaar is op de D3x00 of D5x00 serie durf ik niet te zeggen. Lichtmeting zal daarop in ieder geval niet werken, maar dat kan ondervangen worden door gebruik te maken van een externe lichtmeter. Maar voor de D7x00 serie en de fullframe camera’s van Nikon is dit eigenlijk een lens die niet in de collectie mag ontbreken. Zeker niet als je bedenkt dat heel goede, gebruikte exemplaren regelmatig voor €125 worden verkocht.

Conclusie (kopen!)

Kortom: loop je tegen een goed, gebruikt exemplaar aan. Laat je dan niet afschrikken door het ontbreken van de autofocus. Je kan je geen buil aan zo’n lens vallen en je zal versteld staan van de resultaten. Probeer wel van tevoren vast te stellen of je camera met een AI-S lens overweg kan. De Nikon Micro-NIKKOR 55mm 1:2.8 is te goed, om hem links te laten liggen zonder er op zijn minst serieus over na te denken.